Gülmek mi, ağlamak mı

Bimeras Kültür Vakfı'nın üç yıldır düzenlediği iDans, 10 Ekim'de başlıyor. Fransa, İngiltere, Estonya, Bulgaristan, İspanya, Japonya ve Türkiye’den çağdaş dans ve performans alanında öne çıkan yaratıcı, yenilikçi isim ve eserleri İstanbul’da ağırlayan festival bu kez “Gülmek-Ağlamak” teması üzerinde duracak. Toplam 13 eserin sahneleceği festivalin açılışını ise New York'tan Nature Theater of Oklahoma (Oklahoma Doğa Tiyatrosu) "Romeo ve Juliet" ile Üsküdar Tekel Sahnesi'nde yapacak. Ama sakın "Yine mi Romeo&Juliet" diye düşünmeyin. Çünkü bu kez konu farklı. O büyük aşkın yerini, iki kahramanın hikayesinden aklımızda kalan sorular dolduruyor.

Gülmek ya da ağlamak... Ruhumuzun yaşadığı önemli ikilemlerden biri. Her sezon farklı bir konuyu işleyen iDans, bu kez bedenin bu ikilemini sahneye taşıyor. “iDANS programında yer alan tüm yapıtlar, duyguların hem biyolojik hem de sosyal ontolojisini onaylayan, bunların düşünce ve inançtan ayrılmazlığını belli eden birer müdahaledir” diyor iDANS küratörleri Aydın Silier ve Gurur Ertem. Ve bu müdahaleleri anlatmak için Amerika'dan Nature Theater of Oklahoma, Fransa'dan Martine Pisani ve Mathilde Monnier (Fransa), İspanya-İsviçre'den La Ribot, Fransa'dan Rachid Ouramdane, Japonya'dan Zan Yamashita, Bulgaristan'dan Ivo Dimchev ve Estonya'dan Nele Suisalu-Florent Hamon-Nicolas Gastard'ı davet etmişler. Festivalde ayrıca henüz açıklanmayan üç sürpriz performans daha olacak.

KAFKA'NIN YOLUNDA İMKANSIZ DURUMLAR

Festivalin açılışını, 10 Ekim'de Üsküdar Tekel Sahnesi'nde Nature Theater of Oklahoma yapacak. Pavol Liska ve Kelly Copper'in yönetimindeki topluluk, ismini Kafka’nın Amerika adlı romanından almış. Romanın kahramanı Karl, yeni bir hayat arayışıyla Amerika’ya gelir, bir sürü kötü işten diğerine savrulur ve çok kötü bir durumdadır. Sonra “Nature Theater of Oklahoma”nın iş ilânını görür. Herkese göre bir işleri vardır, deneyimli olana, olmayana. Ayrıca trompet çalan melekleri olan oldukça tuhaf bir tiyatrodur bu. Yani çok da gerçekçi olmayan bir atmosferdir. Sonunda Karl’ın kurtulup kurtulmadığını bilemiyoruz çünkü roman tamamlanmamış. Sadece en sonunda Karl’ın Oklahoma’ya doğru bir trende olduğunu biliyoruz. Oklahoma ayrıca, Pavol Liska'nın da 18 yaşındayken yalnız başına Slovakya’dan Amerika’ya geldiğinde Karl’ınkine çok benzer bir durumda ilk yaşadığı yermiş.
Prestijli Off-Broadway Tiyatro Ödülü OBIE’nin sahibi olan topluluk, birlikte yarattıkları ilk dans yapıtları Poetics: a ballet brut’den bu yana “Nasıl yapacaklarını bir türlü bilemedikleri” eserler üretmeye ve kendilerini imkânsız durumlara sürüklemeye odaklanmış.

ROMEO & JULIET'TEN AKLINIZDA NE KALDI

Nature Theater of Oklahoma'nın sahneleyeceği eserin ismi duyulunca "Yine mi" dedirtecek cinsten: "Romeo ve Juliet". Ama içeriğine bakıldığında bizim bildiğimizden çok farklı olduğu ortaya çıkıyor. Topluluk bu efsanevi aşka şu sorularla yaklaşıyor: "Sizin Romeo ve Juliet hikâyeniz nedir? Önce kim kime aşık olmuştu? Hiç sevişmişler miydi? Kim kimi öldürmüştü? Doğurduğu tüm klişelere, her türlü yeniden ve bazen de yanlış yorumlanmalarına rağmen, bu hikâye neden hâlâ bu kadar etkileyici..."
Aşka dair bu klasik öyküyü yeniden ele alan Nature Theater of Oklahoma bize tiyatronun tiyatrosunu, yorumun yorumunu izlettirecek diyebiliriz. Tiyatronun yöneticilerinden Kelly Copper ise neden Romeo ve Juliet'i seçtiklerini şöyle anlatıyor: "İlk olarak, bir aşk hikayesi anlatmak istemiştik çünkü bu birtakım deneysel tiyatro sanatçıları için pek 'cool' olmayan bir konu. Hep yasak olana çekim duyuyoruz. Bu da iyi bir başlangıç noktası gibi gözüktü. Pavol insanlardan bir aşk hikâyesi anlatmalarını istediğinde Romeo ve Juliet bir referans ya da mihenk taşı olarak belirdi. O da bu hikâyeyi anlatmalarını istedi. Herkes bu hikâyeyi farklı hatırlıyordu ama herkesin bir anısı, bir izi vardı. İzleyici salona girdiğinde onlarla ortak bir şeyimiz olmasını istiyorduk. Sonuçta bu hikayeyi hepimiz biliyoruz. Ya da biliyor muyuz? Hikâyenin kendisi değil yol açtığı diyalog beni daha çok ilgilendiriyor. Bu hikâyeyle hepimizin paylaştığı daha derin bir şeyi nasıl yakalayabiliriz üzerinde duruyoruz."

SEYRETTİĞİNİZ GÖSTERİ KADAR İNDİRİM KAZANIN
10-31 Ekim tarihleri arasında yapılacak olan iDans gösterimleri Garajistanbuş ve İstanbul Devlet Tiyatrosu Üsküdar Tekel Sahnesi'nde yapılacak. 20-60 TL fiyat aralığında olan biletler, Biletix, Garajistanbul gişesi ve etkinlik öncesi gösteri mekanlarından alınabilecek. Ayrıca seyircilere festivalde seyrettikleri gösteri sayısına göre indirim sağlanacak.

FESTİVALDE NELER VAR
10-11 Ekim Nature Theater of Oklahoma - Romeo and Juliet 16 Ekim Nele Suisalu, Florent Hamon, Nicolas Gastard - Ball 17 Ekim Martine Pisani - Sans 18 Ekim (sürpriz etkinlik/performans) 21-22 Ekim Zan Yamashita - It is written there 24 Ekim Rachid Ouramdane - Far... 25 Ekim (sürpriz etkinlik/performans) 27-28 Ekim Mathilde Monnier & La Ribot - Gustavia 29 Ekim La Ribot - Laughing Hole 31 Ekim Ivo Dimchev- Concerto.

(Deniz İnceoğlu - 3.10.2009 - Hürriyet Keyif)