Eleştirmenler onu seçti

Ünlü bir cazcı olmasına rağmen, adı belki de müzikten çok, özellikle de 60'larda ırkçılığa karşı verdiği mücadeleyle anıldı. Ve yine belki de bu yolda verdiği savaş yüzünden caz dünyasında hak ettiği konuma kavuşmakta çok gecikti.

Neyse ki son yıllarda adı, Betty Carter ile birlikte yaşayan iki caz divasından biri olarak anılmaya başlanmıştı. Ama bunun tadını pek de uzun süre çıkaramadı.

Tam bir yıl önce, 14 Ağustos 2010'da, 80 yaşındayken hayata veda etti.

Cazın efsanevi isimlerinden Abbey Lincoln'dan bahsediyorum.

DÖRT İSİM BİRDEN

Billie Holiday ve Coleman Hawkins'i dinleyerek caz müziğiyle tanışan Lincoln, 19 yaşında bir amatör şarkı yarışmasını kazanmıştı. 1951'de Anna Marie adıyla profesyonel anlamda şarkı söylemeye başladı. Kendisinin gerçek adı Anna Marie Wooldridge'ydi. Sadece bununla yetinmedi. Fotomodellik, oyunculuk, şarkıcılık, politika ve kültür elçiliği gibi birçok değişik alanda çalıştı. 1957'de Ebony dergisine "The Girl Can't Help It" adlı filmdeki rolünde giydiği Marilyn Monroe elbiseleriyle kapak olan Lincoln, ismini bu sefer de Gaby Lee olarak değiştirerek New York kulüplerinde şarkı söylemeye başladı. Bakın müzik yazarı Murat Beşer, bu farklı isimlerle ilgili ne diyor: "11 çocuklu bir ailede yetişti. Gerçek adı Anna Marie Wooldridge. Hiçbirini kendinin bulmadığı, üç takma isim, belli dönemlerini temsil ediyordu. Aminata Moseka, ona Afrika’da Gine başbakanı tarafından verilmiş. Gaby, Los Angeles’daki Fransız revüsü Moulin Rouge’da iş bulduğunda ona takılan isimdi. Ve son olarak Abbey Lincoln, menajerliğini yapan söz yazarı bir kadının buluşu."

1957'de davulcu Max Roach ile anlaşan Abbey Lincoln, aynı yıl Sonny Rollins, Wyııton Kelly,

Paul Chambers ve Kenny Dorham ile birlikte "That's Him" adlı ilk plak çalışmasını yaptı. 1960 yılında Max Roach ile "We Insist, Freedom Now Suite," 1961 yılında da Eric Dolphy ve Coleman Hawkins'le birlikte "Straight Ahead" gibi caz tarihinin iki önemli yapıtına imzasını attı. 1962'de Max Roach ile evlendi. 1992'de çıkardığı ve içinde Stan Getz'in de olduğu "You Gotta Pay the Band" çalışması ile Billboard caz listelerinde bir numaraya kadar yükseldi. Kendi bestelerini yaptığı için cazcıların arasında ayrıcalıklı bir konumu olan Abbey lincoln, şarkılannda adeta hikayeler anlatır.

14 Ağustos'ta kaybettiğimiz Abbey Lincoln, ölümünün ardından da onurlandırılmaya devam ediyor. ABD’de yayınlanan en saygın caz dergilerinden Downbeat'in 59’uncu Eleştirmenler Anketi'nde ABD ve Avrupalı eleştirmenler tarafından en iyi seçildi, Şöhretler Galerisi’ne alındı.

Biz de bu vesileyle kendisini bir kez daha anmış olalım.

(Deniz İNCEOĞLU - Hürriyet Keyif - 13.8.2011)